Kaygı (Anksiyete) Bozuklukları
Kaygı, anksiyete kelimesinin Türkçe karşılığıdır. Kaygı, kişinin aşırı evhamlı, endişeli ve olaylar karşısında kuruntulara kapılması halidir. Kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyerek işlevselliğini bozar.
Beynimiz zorlantılı durumlarda ‘’savaş, kaç ya da dona kal’’ tepkileri verebilmektedir. Kaygı bozukluğu yaşan insanların beynine pek çok durumda, ortada bir tehdit olmadığı halde uyarı gitmektedir. Şöyle de düşünebiliriz, bir kişinin kendisine doğru koşan bir pitbull gördüğünde endişelenmesi, korkması ve kaçması sağlıklı bir tepkiyken, kişinin her an pitbull karşıma çıkacak diye düşünerek sosyal ortamlardan kaçınması yaşamını olumsuz etkileyen bir durum olacaktır. Kaygı bozuklukları yaşayan bireyler, günlük hayatlarında bu sorunlarla mücadele etmektedirler.
Kaygı bozuklukları psikolojik rahatsızlıkların en yaygın olanlarından biridir. Bireylerin yaklaşık yüzde otuzu hayatlarında bir kez bile olsa bu sorunu yaşarlar. Ve kaygı bozukluklarının da pek çok çeşidi vardır.
DSM-5 ‘ e göre bunlar:
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu
- Takıntı Bozukluğu
- Panik Bozukluk
- Agorafobi
- Ayrılma Kaygısı Bozukluğu,
- Seçici Konuşmamazlık
- Sosyal Kaygı Bozuklukları’dır.
Kaygı Bozukluğu Tanı Ölçütleri
- En az 6 ay süreyle hemen her gün ortaya çıkan, birçok olay ya da etkinlik hakkında ( işte ya da okulda başarı gibi) aşırı anksiyete ve üzüntü (endişeli beklentiler) duyma.
- Birey, üzüntüsünü kontrol etmede zorlantılar yaşar.
- Anksiyete ve üzüntü, aşağıdaki altı semptomdan üçüne (ya da daha fazlasına) eşlik eder(son 6 ay boyunca hemen her zaman en azından bazı semptomlar bulunur). Çocuklarda sadece bir ölçütün bulunması tanı için yeterlidir.
1)Huzursuzluk, aşırı heyecan duyma ya da endişe
2) Kolay yorulma
3) Düşünceleri yoğunlaştırmada güçlük çekme ya da zihnin boşalmış gibi olması
4) İrritabilite
5) Kas gerginliği
6 )Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da sürdürmekte güçlük çekme ya da huzursuz ve dinlendirmeyen uyku)
Kaygı bozukluklarına pek çok ruhsal rahatsızlık eşlik edebilmektedir. Bunların başında duygu durum bozuklukları(depresyon) gelmektedir. Kişiler de isteksizlik, umutsuzluk, aşırı düşünme gibi belirtiler görülebilmektedir.
Kaygı Bozukluklarının Diğer Belirtileri
– Gergin, kaygılı, sıkıntılı olmak,
– Toplum içinde çekingen kalmak,
– Dikkat ve konsantrasyon güçlüğü,
– Sürekli kötü bir şeyler olacak düşüncesi,
– Uykuya dalamama ve sık sık uyanma,
– Yorgunluk,
– Baş ve kas ağrıları,
– Tahammülsüzlük,
– Bulantı,
– Odaklanmakta güçlük,
– Ellerde titreme,
– Panik duygusu,
– Terleme,
– Sıcak basması
Peki Panik Bozukluk Karşısında Neler Yapabilirim?
Unutmayın ki siz çaresiz değilsiniz ve pek çok insan bunu yaşıyor. Kararlı olarak değişim için bir adım atabilirsiniz.
- Öncelikle bu süreçte bir uzmandan yardım almak faydalı olacaktır.
- Paniklediğiniz zamanlarda aklınızdan geçen düşünceleri keşfedin.( O anlarda neler oluyor ve neler düşünüyorsunuz?)
- Sizi destekleyecek insanlarla birlikte olmaya çalışın, kaygınızı besleyen insanlardan kaçının.
- Panik anında karşı karşıya kaldığınız belirtilere nasıl engel olacağınızı keşfedin. Doğru nefes almak panik anlarındaki belirtileri ortadan kaldırabilmektedir. Nefesinizi 4 saniyede alın, 3 saniye tutun ve 7 saniyede yavaşça bırakın. Nefesinizi hissetmek için elinizi karın boşluğunuza koymak da size iyi hissettirebilir.
- Sizi alarma geçiren, yani kaygınızı artıran düşünceleri keşfedin ve devre dışı bırakma metotlarını inceleyin.
- Aynı zamanda bu düşünceler gerçek mi yoksa sadece bir düşünceden mi ibaret sorgulayın.
‘’Kaygı Bozuklukları’’ ile mücadele etmede Kayseri’de uzman psikolog ekibimizden destek almak için tıklayınız.
